Bát Chánh Đạo

CHÁNH NIỆM là nhớ đúng. CHÁNH là chân chánh và NIỆM là ý niệm. CHÁNH NIỆM hiểu đơn giản nhất là các ý niệm chân chánh, sự nhớ chân chánh.

CHÁNH NIỆM có nghĩa là phải làm cho đời sống của chúng ta gắn liền với những gì mà ta đang làm trong hiện tại. Không truy tìm quá khứ và không lạc ở tương lai.

Để cho dễ hiểu, bạn hãy ngồi nhắm mắt lại và cố gắng “Không suy nghĩ gì trong khoảng 2 phút”. Bạn sẽ thấy vô cùng khó bởi sự vận hành hỗn loạn của tư tưởng: Nó khởi niệm liên tục, hết đông sang tây, hết trong nhà ra ngõ; Hết quá khứ đến hiện tại và ngay cả vị lai…Và đến khi bạn nhận ra được mình đang suy nghĩ một cách hỗn loạn thì 2 phút của bạn đã trôi qua lâu rồi.

Như vậy, khi tâm bạn khỏi lên một suy nghĩ đó được gọi là một Niệm. Niệm được hiểu đơn giản như thế đó.

Niệm khiến chúng ta gợi lại những điều trong quá khứ, nhất là để tâm vào những điều ta luyến tiếc. Niệm khiến chúng ta nghĩ đến tương lai, nhất là những điều chúng ta đang lo lắng. Tâm ta luôn luôn khởi lên các niệm một cách hỗn loạn, đây gọi là Vọng Niệm. Còn nếu bạn kiểm soát được sự hỗn loạn của các ý niệm nghĩa là bạn đã có CHÁNH NIỆM!

Ví dụ: khi ăn thì ta chú tâm ăn, khi đọc sách thì ta chú tâm đọc, khi đọc Kinh Phật thì ta chú tâm và Kinh Phật, Khi đang lái xe thì chú tâm vào việc lái xe, khi rửa chén thì chú tâm vào việc rửa chén. Hoàn toàn không có bất cứ Niệm nào ngoài việc ta đang làm. Thì đó là CHÁNH NIỆM.

“Điều gì đến sẽ đến
Điều gì đi sẽ đi
Đừng nhọc tâm suy nghĩ
Chẳng được lợi ích chi
Chỉ mang thêm phiền não
Chẳng giải quyết được gì
Vì ngày mai chưa đến
Đã mất hôm nay rồi
Đánh rơi điều hiện tại
Là bất hạnh cuộc đời.”
 -THIỆN HOÁ-

CHÁNH NIỆM khác CHÁNH TƯ DUY ở chỗ: CHÁNH TƯ DUY là suy nghĩ chân chánh về một vấn đề, còn CHÁNH NIỆM là ngay một Niệm khởi ở trong tâm cũng phải là chân chánh. Điều này nghĩa là CHÁNH NIỆM được hiểu ở mức độ vi tế hơn.

CHÁNH NIỆM có 2 phần: CHÁNH ỨC NIỆM và CHÁNH QUÁN NIỆM